In ons uitgebreide artikel over hoe whisky gemaakt wordt, hebben we je meegenomen langs alle stappen uit het productieproces. Toch is er meer te delen omtrent dit onderwerp, doordat er een aantal verschillen zijn tussen whisky afkomstig uit verschillende landen. Daarover lees je hier meer.
Whisky is een uiterst breed begrip; en gek is dit niet gezien het in talloze landen gemaakt wordt. We kennen natuurlijk Schotse whisky en whiskey uit Ierland, wat de landen zijn met de meeste whisky geschiedenis, maar ook in andere landen maakt men deze drank. Denk aan Amerika, India, Japan en ook in Nederland. Jezelf een weg banen door de whiskywereld kan hierdoor lastig zijn. Binnen de regels omtrent hoe whisky gemaakt wordt, staat het fermenteren van graan, het distilleren en natuurlijk het rijpen in vaten van eikenhout centraal.
Toch biedt dit nog redelijk wat ruimte voor interpretatie en creativiteit, waar distillateurs wereldwijd gebruik van maken. Dit is dan ook een voornaamste reden van het feit dat soorten en merken zó erg van elkaar verschillen. Dit zorgt voor veel diversiteit binnen het aanbod, waardoor er veel te ontdekken valt.
Verschillende whiskysoorten op basis van het land
Whisky kan overal in de wereld gemaakt worden, maar toch zijn er bepaalde landen die bekender zijn dan andere. Producenten hebben namelijk nog wel eens een andere visie, wat zich doorvertaalt naar unieke kenmerken die je terugvindt in de whisky. Dit heeft als resultaat dat whiskysoorten per land erg van elkaar kunnen verschillen. Hieronder lees je meer over de bekendste vier landen.
- Schotse whisky: Schotse whisky geniet wereldwijd aanzien en behoort (samen met Ierland) tot de oudste landen waar men whisky maakt. Met vijf bekende whiskyregio’s, met hiertussen grote onderlinge verschillen op gebied van smaak en méér dan 100 actieve distilleerderijen, heeft Schotse whisky liefhebbers heel veel te bieden.
- Ierse whiskey: Whiskey wordt door de Ieren met een ‘e’ geschreven. Samen met de Schotten behoren zij tot het oudste land waar whiskey gemaakt wordt. Ierse whiskey wordt door enkele tientallen distilleerderijen gemaakt, waardoor ze het qua totaalvolume afleggen tegen de Schotten. De Ieren hebben echter wel een unieke whiskeystijl die enkel maken: pot still whiskey – gemaakt van een mix van gemoute en ongemoute gerst. Deze stijl vind je enkel in Ierland terug en is het absoluut waard om te ontdekken.
- Amerikaanse whiskey: als we het hebben over Amerikaanse whiskey dan zijn bourbon én Tennessee whiskey de bekendste soorten. Bourbon whiskey wordt door verschillende distilleerderijen gemaakt en een bekend kenmerk hiervan is dat het verplicht in nieuwe vaten van Amerikaans eikenhout moet rijpen. Tennessee whiskey is een whiskeysoort die nagenoeg volledig om Jack Daniels draait. Deze whiskey doorloopt hetzelfde productieproces als, maar sluit dit af met een filtering over esdoornhoutskool ter verzachting van de smaken. Deze laatste stap is bij bourbon niet toegestaan, waardoor Tennesee whiskey geen bourbon genoemd mag worden.
- Japanse whisky: in Japan maakt men zowel single malt whisky conform de hiervoor geldende regels, zoals deze ook voor single malts uit Schotland, Ierland en andere landen gelden. Tevens maakt men blended whisky en hiervoor waren de regels een stuk minder streng. Zo kwam het namelijk voor dat whisky uit Japan met whisky van buiten Japan geblend werd, waarna de regels voorschreven dat dit dan nog steeds een Japanse Blended Whisky genoemd mocht worden. Gelukkig zijn er in 2021 nieuwe regels van kracht gegaan die de kwaliteit omhooghalen en de Japanse whisky een boost op gebied van authenticiteit geven. Daarover lees je meer in het kopje over ‘verschillen tussen whiskylanden qua productiemethoden’.
Als een specifieke whiskysoort gemaakt wordt, zoals een single malt whisky, dan moet de whisky conform alle regels gemaakt worden die voor deze categorie gelden, ongeacht het land van herkomst.
Verschillen tussen whiskylanden qua productiemethoden
We weten nu dat whisky en whiskey in verschillende landen worden gemaakt, maar er zijn zeker verschillen te benoemen in de daadwerkelijke wijze waarop de productie plaatsvindt. Hieronder nemen je mee langs de belangrijkste punten.
- Schotse whisky: Schotse whisky kan en mag enkel in Schotland gemaakt worden. Schotse whiskyproducenten hebben keuze uit verschillende graansoorten die ze gebruiken. Het gros van de distilleerderijen houdt er een tweevoudige distillatie op na, waarna gerijpt wordt in eikenhout. Er is vrij veel keuze qua soort eikenhout, wat ervoor zorgt dat er een breed aanbod aan whisky’s ontstaat. De minimale rijpingsduur is 3 jaar en het minimale alcoholpercentage voor Schotse whisky betreft 40%.
- Ierse whiskey: de Ieren hanteren steevast de spelling ‘whiskey’ (met e) voor hun geliefde drank. Om een whiskey ook echt een Irish whiskey te noemen, moet de productie hiervan plaatsvinden in Ierland. Vaak ondergaat Ierse whiskey een drievoudige distillatie, maar niet alle distilleerderijen passen dit toe. De whiskey moet verder in eikenhout zijn gerijpt voor minstens 3 jaar en moet op het moment van afvullen in flessen minimaal 40% alcohol bevatten. Ierse whiskey maken kan met gebruik van verschillende granen. Op basis hiervan wordt dit onder verdeeld in een uiteindelijke categorie, zoals single malt, blended whiskey of de Ierse specialiteit gemaakt van zowel gemoute als ongemoute gerst: Pot Still whiskey.
- Amerikaanse whiskey: bourbon whiskey is een whiskeysoort die zich onderscheidt van zowel Schotse als Ierse whiskey door de wijze waarop dit gemaakt wordt. Bourbon moet van minstens 51% mais worden gemaakt. De overige 49% kan uit een mix van granen (gerst, rogge en tarwe) worden gemaakt. De productie hiervan moet in Amerika plaatsvinden en de rijping mag enkel gebeuren via nieuwe, nog niet eerder gebruikte vaten van Amerikaans eikenhout. Wat opvallend is, is dat de minimale rijpingsduur slechts één dag is. Gelukkig zien we in de praktijk voorkomen dat producenten de whiskey een stuk langer laten rijpen. Het minimale alcoholpercentage is 40% voor bourbon.
- Binnen Amerikaanse whiskey kennen we ‘Straight American Bourbon’ als classificatie en deze whiskey moet minstens 2 jaar rijpen. Als de whiskey minder dan 4 jaar is gerijpt, dan moet de leeftijd op het etiket worden gezet. Zodoende weet je waar je aan toe bent als het een jonge whiskey betreft.
- Japanse whisky: in 2021 zijn de regels voor Japanse whisky aangepast en aangescherpt, waardoor Japanse whisky enkel zo genoemd mag worden als het aan verschillende criteria voldoet. Dit gaat onder andere over het gebruik van gemoute granen als basis, eventueel aangevuld met andere granen. Het water dat in het productieproces gebruikt wordt, moet uit Japan afkomstig zijn. Het proces van mashen (beslag maken), fermenteren, distilleren én rijpen moet plaatsvinden bij een Japanse distilleerderij. De minimale rijpingsduur is 3 jaar en deze moet plaatsvinden in vaten van eikenhout. Interessant is dat in Japan ook zo nu en dan Mizunara eikenhout gebruikt wordt, wat een vrij zeldzame soort Japans eikenhout is. Tot slot geldt ook voor de productie van whisky in Japan dat het minimale alcoholpercentage 40% is.
Sinds 2016 ben ik werkzaam bij DrankDozijn als online marketeer. Dranken zijn mijn passie met whisky als absolute nummer één.
Ik voorzie je van informatie, nieuws en wetenswaardigheden via ons blog op gebied van al je favoriete dranken. Proost!