Japanse whisky heeft wereldwijd naam gemaakt door zijn balans tussen traditie en innovatie. Dit artikel neemt je mee door de oorsprong, regelgeving, productie, stijlen en populaire merken. Lees meer over whisky uit Japan.
Belangrijke punten samengevat
| Kenmerk | Uitleg |
| Wat leidde tot het distilleren van whisky in Japan? | De oorsprong van Japanse whisky begon bij een whiskyreis van Masataka Taketsuru in 1918. |
| Belangrijke personen in de geschiedenis van Japanse whisky | Masataka Taketsuru en Shinjiro Torii |
| Eerste merk | Yamazaki |
Het begin van Japanse whisky
De geschiedenis van Japanse whisky begint bij één man: Masataka Taketsuru, ook wel bekend als de Vader van de Japanse whisky. Geboren in 1894 in een sake-stokersfamilie in Hiroshima, leerde hij al op jonge leeftijd de essentie van fermentatie en ambacht. Toch lag zijn hart niet bij sake, maar bij Schotse whisky – en dan vooral de single malt whisky’s.
In 1918 vertrok hij naar Schotland om het vak van whisky maken te leren. Als eerste Japanner studeerde hij aan de Universiteit van Glasgow en liep hij stage bij onder meer Longmorn en de Hazelburn Distillery. Daar verdiepte hij zich in het volledige proces: van malt- en grain whisky tot het blenden van distillaten. Tijdens zijn verblijf ontmoette hij zijn toekomstige vrouw Rita Cowan, die hem later zou vergezellen naar Japan.
Na zijn terugkeer in 1920 ging Taketsuru aan de slag bij Kotobukiya (het latere Suntory), dat plannen had om Japans eerste whisky-distilleerderij te bouwen. Hoewel hij voorstelde om deze in het koelere noorden te bouwen, koos de oprichter Shinjiro Torii voor Yamazaki nabij Osaka. Taketsuru leidde de bouw, en in 1924 opende daar de eerste malt whisky-distilleerderij van Japan.
Toch bleef de droom om zelf échte whisky te produceren knagen. In 1934 richtte hij Dai Nippon Kaju Co., Ltd. op (de voorloper van Nikka Whisky) en bouwde hij de Yoichi Distillery op Hokkaido. Dit noordelijke eiland bood het koele klimaat, de mist en de zeewind die Taketsuru deden denken aan Schotland. Tijdens de moeilijke beginjaren produceerde hij appelproducten om financieel te overleven. In 1940 bracht hij uiteindelijk zijn eerste whisky uit onder de naam Nikka Whisky, samengesteld uit de eerste twee letters van Nippon Kaju.
Centraal binnen zijn aanpak stond dat er geen concessies gedaan werden op kwaliteit. Deze lijn trok hij door toen er een opkomst van goedkopere whisky in Japan was, waarvan de kwaliteit te wensen overliet. Zijn ervaring, liefde voor whisky en visie stonden aan de basis van hetgeen dat later uit groeide tot whisky die bij liefhebbers over de hele wereld gewaardeerd wordt. Het nalatenschap van Masataka Taketsuru is groots en leeft voort in prachtige merken zoals Nikka.
Japanse whisky: een reizende ster op het internationale podium
In de jaren na 2000 kreeg Japanse whisky steeds meer aandacht van kenners en verzamelaars. Vooral toen Yamazaki Sherry Cask 2013 door Jim Murray werd uitgeroepen tot ‘World Whisky of the Year’ in 2015, explodeerde de wereldwijde vraag. Dit heeft dan ook zeker bijgedragen aan de internationale erkenning. In het verlengde hiervan leidde dit ook weer tot een grotere vraag in het algemeen – groter dan het aanbod was.
Japanse whisky met een leeftijd werd binnen de kortste keren opgekocht, waardoor een gat in de markt ontstond. Veel Japanse distilleerderijen werden gedwongen jonge whisky te bottelen of whisky zonder leeftijdsaanduiding op de markt te brengen. Hiermee konden ze het gat overbruggen tot dat er weer voorraad met een bepaalde leeftijd voor handen was.
Als we doorspoelen naar 2025 is Japanse whisky met een leeftijd nog steeds tot op bepaalde hoogte ‘zeldzaam’, want het duurt nu eenmaal heel veel jaren voordat whisky een bepaalde leeftijd bereikt. Een whisky van 15 jaar moet immers minimaal 15 jaar rijpen en dit proces kan niet versneld worden.
Hoe wordt Japanse whisky gemaakt?
Het productieproces van whisky in Japan kent veel gelijkenissen met het productieproces van Schotse whisky. Hieronder lees je de belangrijkste punten in het kort. Wil je écht de diepte in qua hoe whisky gemaakt wordt? Klik dan op de link.
De productie van whisky uit Japan begint bij graan, gist en water. Gemoute gerst is bij veel distilleerderijen de meest voorkomende graansoort, maar het kan zeker voorkomen dat andere graansoorten gebruikt worden, wat afhangt van het type whisky dat men maakt. Japanse single malt mag echter enkel gemoute gerst bevatten, zoals ook voor Schotse single malts geldt. De meeste Japanse distilleerderijen maken niet-rokerige whisky en distilleren tweemaal. Toch zijn er ook whisky’s met rokerige invloeden terug te vinden in Japan, ondanks dat het er niet veel zijn.
Het distilleren gebeurt met pot still ketels of via een kolomdistillatie. Het rijpen vindt plaats in vaten van eikenhout en het minimale alcoholpercentage in de fles is 40%. Bijzondere houtsoorten die hun oorsprong vinden in Japan zijn Mizunara eikenhout en Sakura eikenhout. Soms wordt Japanse whisky hierin gerijpt. Dit is iets interessants om te onthouden als je graag iets bijzonders uit Japan drinkt. Ondanks dat deze houtsoorten uit Japan afkomstig zijn, wordt Amerikaans eikenhout – de bekende ex-bourbonvaten – het meest gebruikt.
Productiekenmerken whisky uit Japan
| Kenmerk | Uitleg |
| Distillatie | Doorgaans tweevoudig, in koperen pot still ketels of via een kolomdistillatie |
| Gebruikte granen | Gemoute gerst wordt vaak gebruikt, aangevuld met bijvoorbeeld mais |
| Rijping | Minimaal drie jaar in vaten van eikenhout |
| Houtsoorten | Alle soorten eikenhout zijn toegestaan |
| Smaakprofiel | Bekende smaakinvloeden zijn hints van fruit, kruiden, florale tonen en zoetigheden – dit kan per merk en per soort verschillen. |
Wordt Japanse whisky gemaakt met whisky uit andere landen?
In de meest toonaangevende whiskylanden gelden vaste regels omtrent wanneer een whisky écht een whisky uit dat land is; in Japan is dit even anders. Rond de zestiger jaren van de vorige eeuw kwam het voor dat Japanse whisky geblend werd met neutrale alcohol die van heel veel verschillende ingrediënten kon worden gemaakt. Denk aan graan, maar ook melasse, aardappels en meer.
Wat later ontstond was ook een opvallend verschijnsel in de vorm van het blenden. Het kwam (en komt nog steeds voor) dat distilleerderijen whisky importeren uit landen als Schotland en Canada, en dit vervolgens blenden met Japanse whisky om het daarna op de markt te brengen. Dit is niet altijd bekend bij het grote publiek, waardoor dit zeker iets is om te benoemen.
Een handelsorganisatie genaamd Japanese Spirits & Liqueurs Makers Association maakte zich hard voor nieuwe richtlijnen op gebied van Japanse whisky, met punten die sterk lijken op regels die gelden voor het maken van Schotse whisky. Alle whisky die ‘Japanese whisky’ op het etiket heeft, zou volgens hun richtlijnen gemaakt moeten zijn. Hieronder vind je de punten terug:
- Het gebruik van enkel gemoute granen of graankorrels, gist en Japans water is toegestaan.
- De fermentatie, distillatie (tot maximaal 95% alcohol) en rijping moeten plaatsvinden in Japan.
- Het distillaat moet minimaal drie jaar rijpen in vaten van eikenhout met een maximumcapaciteit van 700 liter.
- Het bottelen moet plaatsvinden in Japan op 40% alcohol of hoger;
- Bijkleuren met karamelvloeistof is toegestaan.
Deze criteria zijn vanaf 1 april 2021 bindend voor leden van de Japan Spirits & Liqueurs Makers Association. Dit betekent dat wanneer producenten niet tot deze organisatie behoren, zij deze regels niet per se hoeven te volgen. Belangrijke namen in de vorm van onder andere Suntory, Asahi en Kirin behoren toe aan de organisatie.
Als whisky niet aan deze punten voldoet, mag het Japanse eindproduct nog steeds ‘whisky’ genoemd worden. Maar de naam van het product mag niet het idee wekken dat het om een authentiek Japans product gaat. Deze suggestie kan gewekt worden als de whisky vernoemd is naar een regio of stad, of wanneer bijvoorbeeld de Japanse vlag op het etiket of de verpakking staat.
Als het je puur om de smaak te doen is, dan hoeft deze trend niet per se een slechte te zijn. Er zijn genoeg whisky’s op het toneel verschenen die gemaakt zijn met distillaten uit andere landen en simpelweg erg lekker zijn.
Japanse single malt
Als je echter voor single malt whisky uit Japan kiest, dan weet je zeker dat enkel Japanse whisky afkomstig van één distilleerderij gebruikt is bij het maken ervan. Single malt whisky moet volgens specifieke regels gemaakt worden en deze regels gelden wereldwijd.
Japanse whisky vs Schotse whisky
De productie van Japanse whisky heeft gelijkenissen met Schotse whisky. Tot op een bepaalde hoogte is dit eigenlijk ook wel te verwachten gezien de reis die Masataka Taketsuru aflegde naar Schotland. Hier leerde hij over fermenteren, distilleren en blenden, en deze kennis nam hij weer mee terug naar Japan. Desondanks zijn er toch verschillen tussen Japanse en Schotse whisky. Japans water speelt namelijk een belangrijke rol in het productieproces en dit water is zachter dan het water in Schotland, wat de smaak van de new make spirit beïnvloedt. De temperatuurverschillen in Japan zijn groter dan deze in Schotland, wat de rijping tot op een bepaalde hoogte beïnvloedt.
Wat ook interessant is, is dat in Schotland veel distilleerderijen vanuit een invalshoek te werk gaan waarin ze óf single malt whisky óf blended whisky maken. Uiteraard zijn er uitzonderingen op de regel, maar je begrijpt m’n punt. In Japan zijn distilleerderijen breder opgezet en maken ze vaak zowel malt als grain whisky, en wordt er vaak ook zelf geblend. In Schotland worden distillaten vaak uitgewisseld bij het maken van blended whisky, terwijl in Japan vaak verschillende blends van verschillende merken gebruikt worden die onder hetzelfde moederconcern vallen. Tot slot is het rijpen van whisky in Mizunara eikenhout iets dat méér voorkomt in Japan dan in Schotland, wat ook niet gek is gezien dit een Japanse soort eikenhout is. Toch kun je ook niet-Japanse whisky terugvinden die hierin gerijpt is, maar dit zijn er lang niet zoveel gezien deze houtsoort relatief kostbaar is.
Hoe smaakt de whisky?
Voor whisky uit alle landen geldt dat het bijna niet te doen is om er een stempel op te plakken en een algemene smaakstijl aan te halen. Toch is er vaak wel iets van een rode draad te vinden. In het geval van Japanse whisky is dit dat veel whisky’s, en dus niet allemaal, een bepaalde subtiliteit en toegankelijkheid hebben met bijvoorbeeld florale tonen, zoetigheden en hints van fruit. Veel subtielere whisky’s doen het in Japan ook goed in highball cocktails, waar doorgaans veel blended whisky’s voor worden gebruikt.
Bekende Japanse whiskymerken om te ontdekken
Binnen ons assortiment aan Japanse whisky vind je veel merken en soorten terug van zowel bekende als opkomende namen. Daarnaast heb je keuze uit single malts, blended whisky, blended malt en grain whisky waardoor er veel te ontdekken valt. Om je op weg te helpen op gebied van Japanse whisky of je van verdere inspiratie te voorzien, zetten we hieronder de meest populaire soorten voor je op een rij.
| Naam | Stijl | Smaakomschrijving | Waarom proberen? | Volledig Japanse distillaten? |
|---|---|---|---|---|
| Nikka From the Barrel | Blended | Fruitig en kruidig met tonen van hout in de geur. De smaak is vol en rijk met hints van kruiden, toffee, karamel, vanille en fruit. | Krachtige whisky (51,4% alcohol), vol van smaak, betaalbaar. | Nee, deze whisky wordt deels gemaakt met niet-Japanse distillaten. |
| Hibiki Japanese Harmony | Blended | Aromatisch van geur met tonen van rozenblaadjes, lychee, rozemarijn en hout. Honingachtige smaken, hints van sinaasappelzeste en chocolade. | Dit is een premium Japanse blended whisky, elegant en verfijnd van karakter. | Ja, deze whisky voldoet aan de eisen van de Japanese Spirits & Liqueurs Makers Association |
| Suntory Toki | Blended whisky | De geur is levendig met tonen van basilicum, appel en honing. Grapefruitsmaken, druiven, pepermunt en tijm kun je o.a. ontdekken. | Betaalbaar, veelzijdige blend; ideaal voor cocktails en highballs. | Ja, deze whisky voldoet aan de eisen van de Japanese Spirits & Liqueurs Makers Association |
| Nikka Days | Blended whisky | Bloemig van geur met hints van fruit die dit ondersteunen. Qua smaak kun je o.a. graaninvloeden, toffee, mout en noten ontdekken. | Toegankelijke blend, scherp geprijsd. Wordt gemaakt met licht rokerige malt distillaten. Ideaal voor mixdranken en cocktails. | Nee, deze whisky wordt deels gemaakt met niet-Japanse distillaten. |
| Nikka Coffey Malt | Malt | Volle fruitgeuren, hints van vanille, iets vegetaals en peper. De smaak is fruitig, combineert chocolade- en koffietonen met tonen van vanille en kaneel. | Experimentele whisky, gemaakt van 100% gemoute gerst maar geen single malt. Gedistilleerd in coffey stills en deels aangevuld met whisky van de Schotse Ben Nevis distilleerderij. | Nee, deze whisky wordt deels gemaakt met niet-Japanse distillaten. |
Hoe drink je Japanse whisky?
Het drinken van Japanse whisky is iets wat je vooral moet doen op je eigen manier; er is geen goed of fout. Als je het op de ‘Japanse manier’ wilt drinken, dan doe je dit in een highball waarin je whisky gemixt wordt met sodawater en een stukje sinaasappel of limoen in een met ijs gevuld glas. Uiteraard kun je er ook voor kiezen whisky puur te drinken, te mixen met frisdranken of zelfs vruchtensappen, maar ook is het mogelijk om cocktails met Japanse whisky te maken. Kortom, de mogelijkheden om whisky te drinken zijn groots en het is maar net wat je zelf lekker vindt.
Japanse whisky ontdekken?
Japanse whisky heeft in relatief korte tijd een plek veroverd in de absolute wereldtop, en dat is geen toeval. De passie en toewijding waarmee pioniers als Masataka Taketsuru de Schotse traditie naar Japan brachten, gecombineerd met een eigen werkwijze, heeft voor een welkome aanvulling op het internationale whisky-aanbod gezorgd. Je kunt verschillende merken ontdekken die veelal ook nog eens verschillende soorten produceren. Begin met het vijftal whisky’s dat we hierboven hebben uitgelegd of ga snel naar onze website en bekijk het volledige assortiment. Whisky uit Japan is absoluut een ontdekking waard. Proost!
Sinds 2016 ben ik werkzaam bij DrankDozijn als online marketeer. Dranken zijn mijn passie met whisky als absolute nummer één.
Ik voorzie je van informatie, nieuws en wetenswaardigheden via ons blog op gebied van al je favoriete dranken. Proost!