Mezcal en tequila zijn twee populaire dranksoorten die nog wel eens door elkaar worden gehaald. Dit is best te begrijpen doordat er enige overeenkomsten te vinden zijn tussen de dranken, maar er zijn ook zeker verschillen. Hier lees je er meer over en wat mezcal nou anders maakt dan tequila.
Wat is mezcal?
Mezcal is een verzamelnaam voor Mexicaanse dranken die op basis van agaveplanten worden gedistilleerd. De naam van de drank stamt af van het Nahuatl-woord ‘Mexcalli’, wat gekookte agave betekent. Nahuatl is een inheemse taal die door de Nahuatl, de oorspronkelijke bewoners van Mexico, gesproken wordt. Vandaag de dag spreekt een deel van de bevolking nog steeds deze taal. De geschiedenis van mezcal is al eeuwen oud en er is ontzettend veel te delen over deze dranksoort, en dat gaan we hier doen!
Waar wordt mezcal gemaakt?
Mezcal wordt in het overgrote deel van Mexico gemaakt. Toch mag niet elke drank ook daadwerkelijk de naam ‘Mezcal’ dragen, doordat wettelijk is vastgelegd dat de productie enkel in tien staten mag plaatsvinden. Sinds 1997 heeft mezcal namelijk een beschermde oorsprongsbenaming, wat inhoudt dat er specifieke regelgeving geldt voor de productie. Pas als aan de geldende criteria wordt voldaan, mag de drank daadwerkelijk mezcal op het etiket hebben. Er kan nog wel eens een wijziging aangebracht worden in welke staten er exact mezcal gemaakt mag worden, maar bekende staten zijn onder andere Oaxaca, Michoacan en Guerrero.
Mezcal vs Tequila: overeenkomsten en verschillen
Mezcal en tequila zijn dranksoorten die zowel overeenkomsten als verschillen hebben. Hierdoor is het niet gek dat men de dranksoorten soms met elkaar verward. Toch zijn er de nodige verschillen die het benoemen waard zijn.
Overeenkomsten
- Beide dranken zijn Mexicaanse dranken en worden gemaakt met gebruik van agaveplanten die gefermenteerd en gedistilleerd worden. Mezcal is een verzamelnaam voor een diversiteit aan dranken die met agave gemaakt worden, waaronder ook tequila gerekend werd omdat ook deze drank van agave gemaakt wordt.
- Voor beide dranken geldt dat ze een eigen beschermde oorsprongsbenaming hebben, waarin wettelijk is vastgelegd waar en hoe de productie moet plaatsvinden.
Verschillen
- Oorsprong en agavesoorten
- Mezcal wordt in verschillende staten in Mexico gemaakt, waarbij men diverse agavesoorten als basis kan gebruiken.
- Daarentegen geldt voor tequila dat de productie plaats moet vinden in één van de vijf volgende staten: Jalisco, Michoacan, Guanajuato, Nayarit of Tamaulipas. Blauwe Weber agave is de enige toegestane agavesoort om te gebruiken.
- Productieproces
- Een groot deel van de mezcal productie gebeurt nog op een authentieke wijze met gebruik van kuilen waarin de agaveharten geroosterd worden. Dit geeft mezcal z’n karakteristiek rokerige smaken.
- De productie van tequila is, op uitzonderingen daargelaten, doorgaans industriëler van aard. Producenten maken bijvoorbeeld gebruik van grote ovens waarin de agaves gestoomd worden. Dit is sneller en efficiënter dan de manier waarop men mezcal maakt. Uiteraard verschilt van producent tot producent hoe men exact hun drank maakt.
- Houtrijping
- Mezcal wordt doorgaans niet in eikenhouten vaten gerijpt, waardoor de drank geen verdere ontwikkeling op gebied van geur, kleur of smaak ondergaat na de distillatie.
- Er zijn verschillende tequila-soorten op de markt; wellicht zeggen de namen ‘Blanco’, ‘Reposado’ en ‘Añejo’ je iets? De Blanco wordt niet gerijpt en is tequila in z’n meest pure vorm. De Reposado en Añejo verkrijgen daarentegen wél een houtrijping.
- Industrieel vs. kleinschaligheid
- Mezcal scoort qua populariteit bij het grote publiek een stuk minder dan tequila, waardoor de productie een stuk kleinschaliger is. Dit zorgt er echter wel voor dat er verschillende ambachtelijke merken te ontdekken zijn die doorgaans verschillende batches distilleren. Deze batches verschillen weer van elkaar qua smaak, waardoor het interessant is om op zoek te gaan naar verschillen tussen de soorten onderling. Tip: kijk een naar
- Tequila wordt doorgaans industriëler geproduceerd, wat eraan bijdraagt dat verschillende bekende soorten al geruimte tijd op de markt verkrijgbaar zijn. Denk bijvoorbeeld aan een Blanco, Reposado of Añejo tequila van bekende merken als Patron en Don Julio. Ongeacht waar of wanneer je deze koopt, deze zullen altijd een vergelijkbare smaak hebben.
Hoe wordt mezcal gemaakt?
Nu je meer weet over hoe en waar mezcal en tequila van elkaar verschillen, is het tijd meer op mezcal te focussen. Belangrijk om te weten is hoe de drank gemaakt wordt. Hier lees je meer over het productieproces. De stappen die we behandelen zijn het oogsten van agave tot het distilleren: het komt allemaal aan bod.
- Het oogsten van agave
Nadat agave enkele jaren oud is worden de bladeren verwijderd van de ‘piña’, waarmee verwezen wordt naar het hart van de agave. Sommige agavesoorten groeien enkele jaren, maar er zijn ook soorten die een decennia of langer groeien. - Het roosteren van agave
De bekendste manier om agave te roosteren is in kuilen die in de aarde worden gegraven. De kuilen worden gevuld met stenen, daar komt hout op te liggen, waarmee vuur gecreëerd wordt en vervolgens gaan er weer stenen bovenop. De agaveharten worden dan in de oven gestapeld en bedekt met bladeren en doeken zodat ze optimaal aan de hitte worden blootgesteld. - Het persen van agave
Wanneer de agave eenmaal geroosterd is, moet deze geplet worden. Dit kan met de hand met hamers, of door middel van een stenen wiel waaraan getrokken wordt door een tractor, een ezel of een machine. Los van de methode is het doel om de agave te pletten, zodat het sap en de suikers vrijkomen. Dit heeft men nodig om alcohol te maken. - De fermentatie
De agave die inmiddels geperst is, wordt in fermentatietanks geplaatst die van bijvoorbeeld hout, staal of steen zijn gemaakt. Vervolgens wordt dit aan de open lucht blootgesteld zodat wilde gisten in de lucht het fermentatieproces kunnen starten. Deze fase duurt doorgaans enkele dagen tot ongeveer één week; gist heeft even de tijd nodig om suikers om te zetten naar alcohol en hierdoor geven producenten dit alle tijd. - De distillatie
Wat vervolgens ontstaat is iets dat men ‘mosto’ noemt, wat klaar is om gedistileerd te worden. De meeste producenten gebruiken ketels van koper waarmee na de eerste distillatie een drank van ongeveer 20% alcohol ontstaat. Deze drank wordt vervolgens opnieuw gedistilleerd om een hoog-alcoholische drank te verkrijgen.
Soorten agave
We benoemden eerder al in dit stuk dat mezcal van verschillende agavesoorten gemaakt kan worden, waardoor we hier ook graag meer over delen. Er zijn veel meer dan 100 agavesoorten, maar desondanks kan mezcal van ongeveer 30 soorten gemaakt worden. Niet alle agave kan dus gebruikt worden in het productieproces. Een kleine sidestep naar tequila: deze drank mag enkel en alleen van Blauwe Weber agave gemaakt worden.
Het gebruik van specifieke soorten agave voor mezcal leidt tot uiteenlopende smaken die je terugvindt in de drank. Factoren zoals het klimaat en de bodemsoort zijn van invloed op hoe de agave zich ontwikkeld. Bekende soorten zijn onder andere:
- Espadín agave
Espadín agave zit qua grootte ergens in het midden van het spectrum en is één van de meest gebruikte soorten. Ongeveer 90% van alle mezcal wordt hiermee gemaakt. De gemiddelde rijpingsduur hiervan ligt veelal tussen de 8-12 jaar. Espadín staat erom bekend onder verschillende klimatologische omstandigheden goed te groeien, waardoor de smaak van de uiteindelijke mezcal best uiteenlopend kan zijn. Vaak herken je hierin een milde zoetheid met subtiele invloeden van citrus en specerijen. - Tobalá agave
De Tobalá is een relatief kleine agave die veel minder vaak gebruikt wordt dan de Espadín. Doorgaans zorgt de Tobalá voor kenmerkend zoete smaken die je terugvindt in de mezcal, met florale en kruidige tonen die dit ondersteunen. - Arroqueño agave
Arroqueño is een vrij grote agave soort die tot wel 20 jaar rijpt. Hierdoor heerst het idee dat we met verloop van tijd minder mezcal soorten terug gaan zien die hiermee gemaakt worden. Wanneer deze echter wel wordt gebruikt, zorgt dit vaak voor een sterk citrusprofiel.
Mezcal drinken
Mezcal is een veelzijdige dranksoort doordat je hiermee kunt mixen, cocktails kunt maken en hier ook zeker puur van kunt genieten. Qua mixdranken en cocktails zou je elke cocktail waarin tequila verwerkt zit ook met mezcal kunnen maken om te ontdekken wat dit met de smaken doet. Wij vinden het echter interessant(er) om deze drank puur te proeven, doordat je zo de kwaliteit écht kunt beoordelen. Daarom delen we hieronder meer met betrekking tot het puur drinken van mezcal.
- Kies een goed glas
We raden aan om mezcal puur te drinken vanuit een (klein) glas met eventueel een tulpvormige bovenkant. Denk aan copita-glazen of bijvoorbeeld glencairns, wat glassoorten zijn die onder andere ook vaak gebruikt worden bij het puur drinken van whisky of andere sterke drank. - Ruik voordat je een slok neemt
Geef je neus de kans om aroma’s op te pikken vanuit het glas. Zeker wanneer je een tulpvormig glas hebt, helpt dit om de geuren te accentueren. Het ruiken is onderdeel van de totale ervaring, sla dit dus zeker niet over! - Nip in plaats van grote slokken
Mezcal is in principe niet gemaakt om als shot te drinken. We raden je aan om te nippen, de drank even vast te houden in je mond, en het dan pas door te slikken. Vaak proef je in de eerste slok andere tonen dan in de laatste slok, waardoor je dit niet meekrijgt als je ‘m shot. - Toevoegen van ijsklontjes is niet nodig
Uiteraard mag het wel als het jouw voorkeur heeft, maar doorgaans wordt mezcal zonder ijs gedronken. De smaken komen op kamertemperatuur uitstekend tot uiting.
Ter afsluiting van dit artikel delen we graag nog dat mezcal een authentieke dranksoort is met een rijke geschiedenis. Wat ons betreft is het een drank die het waard is om ontdekt te worden, en zijn er zeker verschillen te ontdekken tussen mezcal en tequila. Vaak denkt men bij tequila aan de soorten die je als shot drinkt, maar ook voor deze categorie aan dranken geldt dat er véél meer is om te ontdekken.
Hoewel het dus vaak vergeleken wordt met tequila, biedt mezcal door het gebruik van verschillende agavesoorten en andere productiemethoden, een smaakbeleving die zich onderscheidt van tequila. Of je nu kiest voor een cocktail met mezcal of dat je dit puur gaat proeven, het is echt een drank die over karakter beschikt. Wil je de drank zelf ontdekken maar weet je niet waar te beginnen? De onderstaande merken zijn wat ons betreft aanraders om verder te bekijken;
Sinds 2016 ben ik werkzaam bij DrankDozijn als online marketeer. Dranken zijn mijn passie met whisky als absolute nummer één.
Ik voorzie je van informatie, nieuws en wetenswaardigheden via ons blog op gebied van al je favoriete dranken. Proost!