Nederlandse whisky wordt populairder en steeds meer liefhebbers ontdekken dat whisky uit ons eigen land verrassend veelzijdig is. Er is veel te delen over whisky uit eigen land, zoals een stukje geschiedenis, het productieproces, topmerken en soorten die je gelijk kunt ontdekken.
Belangrijke punten samengevat
| Kenmerk | Uitleg |
|---|---|
| Land van herkomst | Nederland |
| Belangrijkste merken | Millstone en Frysk Hynder |
| Whiskysoorten | O.a. single malt, blended en rye whisky |
| Smaakprofielen | Uiterst divers |
| Prijsklasse | instapwhisky tot premium expressies |
Nederlandse whisky-geschiedenis
Hoewel Nederland misschien niet het eerste whiskyland is waar je aan denkt, laten merken uit eigen land toch zien uitstekende whisky te maken. Schotland en Ierland blijven de bekendste whiskylanden en vergeleken met deze landen is whisky uit Nederland nog ontzettend klein. Vlak ons land echter niet uit, want Nederland heeft een lange distilleerhistorie, waarin jenever, likeuren en brandy een rol spelen. Gezien de distillatiekennis uit eigen land is het niet gek dat we in Nederland ook whisky zijn gaan maken. Toch zijn we pas echt whisky gaan maken in het laatste deel van de 20e eeuw.
Desondanks mag dit de pret niet drukken, want zoals met veel zaken in de wereld het geval is, ligt het niveau in ons kleine landje hoog. Dit vertaalt zich door naar een steeds breder wordend aanbod. De eerste whisky die in Nederland op de markt is gebracht is van het merk Frysk Hynder dat in Friesland gemaakt wordt. Daarna was het Zuidam Distillers, wat whisky maakt onder de naam Millstone, dat met hun eerste single malt op de markt kwam. Vandaag de dag zijn dit nog steeds toonaangevender whiskymerken in Nederland en door de jaren heen zijn ook andere merken tot de markt toegetreden.
Het productieproces van Nederlandse whisky
Het productieproces van Nederlandse whisky is in lijn met hoe whisky in het algemeen wordt gemaakt. We hebben een artikel geschreven waarin we écht de diepte ingaan omtrent hoe whisky gemaakt wordt, waardoor dit sowieso interessant is om te lezen.
Het proces van whisky maken bestaat uit de onderstaande punten:
- Mouten
- Beslag maken
- Fermenteren
- Distilleren
- Rijpen
Ingrediënten
Het graan dat in het productieproces wordt gebruik kan zowel uit de lokale omgeving vandaan komen als van verder weg. Het water is veelal afkomstig van lokale bronnen of rivieren. De manier van distilleren is vaak niet heel gek anders dan deze in andere landen. Interessant genoeg zien we soms wel dat andere graansoorten gebruikt worden die je minder snel terugvindt bij producenten uit andere landen, zoals rogge en zelfs spelt.
Ketels
Pot still ketels, zoals ook in andere whiskylanden worden gebruikt, vinden we ook in Nederland terug. Als Nederlandse whiskymerken single malt whisky maken dan gebeurt dit via pot still ketels. Deze soort is namelijk verplicht om te gebruiken binnen de productie van single malts. Ook de kolomdistillatie behoort tot de mogelijkheden en deze vorm van distilleren vinden we terug bij merken die voornamelijk grain whisky maken.
Vaten
Verschillende vatsoorten en -typen worden bij Nederlandse whiskymerken gebruikt. Denk aan bourbon- en sherryvaten, maar ook wijn- of portvaten behoren tot de mogelijkheden. Uiteindelijk hangt dit samen met het doel dat de whiskymakers voor ogen hebben. De vatrijping van whisky is van invloed op de smaak die de drank uiteindelijk krijgt. Vind je dit interessant? Check dan dit artikel over eikenhout en whisky.
Klimaat
Het klimaat in Nederland is enigszins van invloed op het eindproduct, maar toch is het effect lang zo groot niet als in andere landen het geval is. In landen waar de temperatuur en luchtvochtigheid hoog liggen, kan whisky niet zolang rijpen als in koelere klimaten het geval is. Dit komt door een verschijnsel dat we kennen als angels’ share.
Kort gezegd: dit heeft te maken met verdamping die optreedt uit de vaten. In koele klimaten verdampt alcohol uit de vaten, waardoor het alcoholpercentage afneemt. In warme klimaten is dit juist andersom: hier verdampt water uit de vaten wat ervoor zorgt dat het alcoholpercentage toeneemt. Meer hierover lezen? Klik op de link en lees alles over angels’ share.
Whiskysoorten in Nederland
In Nederland worden verschillende whiskysoorten gemaakt, zoals single malt whisky, blended whisky en rogge whisky (ook bekend als rye whisky). Producenten leggen zich soms toe op het maken van verschillende whiskysoorten en andere partijen focussen zich soms op één specifieke soort. Hieronder lees je meer over deze bekende soorten:
Single malt
Single malt whisky is in de algemene whiskymarkt de meest prestigieuze whiskysoort, en ook in Nederland wordt dit veelvuldig gemaakt. Single malt whisky moet in Nederland gemaakt worden conform de internationaal geldende regels hiervoor. Om deze whiskysoort te maken moeten producenten gemoute gerst, gist en water gebruiken, minimaal twee keer distilleren en moet de whisky minstens drie jaar rijpen in vaten van eikenhout. Het minimale alcoholpercentage van whisky uit Nederland is ook 40%, zoals voor alle single malts geldt.
Meer lezen over single malt whisky? Klik op de link.
Blended whisky
Blended whisky is de allergrootste whiskysoort qua volume en ook in Nederland komen we dit soms tegen. Blended whisky ontstaat door single malt whisky – zoals hierboven beschreven – te blenden met grain whisky. Dit biedt producenten meer vrijheid om verschillende whisky’s, gemaakt met verschillende graansoorten, te combineren tot één eindproduct. Een blended whisky bestaat uit een mix van twee of meer whisky’s afkomstig van twee of meer distilleerderijen.
Meer lezen over blended whisky? Klik op de link.
Rye whisky
Rye whisky, of rogge whisky, komt vaak voor in Amerika en Canada, waar men minimaal 51% rogge als graansoort moet gebruiken om de whisky een rye whisky te mogen noemen. In Nederland maakt Zuidam Distillers onder het merk Millstone eigen rogge whisky, en zij gebruiken hiervoor soms tot wel 100% rogge. Als je rogge whisky uit Nederland wilt ontdekken, dan is Millstone hét merk dat je moet checken.
Meer lezen over rye whisky? Klik op de link.
Populaire Nederlandse whiskymerken
Ons eigen aanbod aan Nederlandse whisky in de webshop is niet uiterst breed qua merken, maar wel hebben we verschillende soorten en stijlen op voorraad. Je vindt hoofdzakelijk Frysk Hynder en Millstone terug, met verschillende varianten van deze merken. Dit zorgt er toch voor dat je de breedte van het smaakspectrum binnen Nederlandse whisky kunt ontdekken.
| Soort | Soort whisky | Rijping | Smaakprofiel |
| Frysk Hynder Wine Cask | Single malt | ex-wijnvaten | Fruitig, kruidig, met hints van graan en hout |
| Millstone American Oak | Single malt | ex-bourbonvaten | Fruit, vanille, zoetigheden en kruiden |
| Millstone Peated PX Finish | Single malt | ex-Pedro Ximénez sherryvaten | Rokerig, pure chocolade, rozijnen en kruiden |
| Millstone 92 Rye | Rye whisky | ex-bourbonvaten | Citrus, kruiden, vanille, hout en honing |
| Frysk Hynder Port Cask | Single malt | ex-portvaten | Fruit, kruiden, zoetigheden en hout |
De bovenstaande soorten bieden een goed vertrekpunt om whisky uit eigen land verder te ontdekken. Naast dat deze whisky’s goed verkrijgbaar bij ons zijn, zijn ze ook scherp geprijsd. Mocht je echter specifieke soorten zoeken, of bijvoorbeeld duurdere whisky willen ontdekken? Dat hebben we ook: klik op de link en bekijk alle Nederlandse whiskymerken.
Awards van Millstone
Millstone komt meermaals voor in de bovenstaande lijst met populaire Nederlandse whisky’s en dit is niet zomaar. Dit merk is door de jaren heen meermaals in de prijzen gevallen tijdens internationale wedstrijden, waarmee de kwaliteit van deze Nederlandse whisky onderstreept wordt. Onder andere de volgende prijzen zijn gewonnen:
- Millstone 92 Rye
Bekroond met zilver tijdens de Wizards of Whisky Awards (2018). Bekroond met goud in de categorie – Grain Dutch, no age whisky – tijdens de World Whisky Awards in 2018. - Millstone Oloroso
Bekroond met zilver tijdens de Malt Maniac Awards (2016) en met goud tijdens de Wizards of Whisky Awards (2019). - Millstone 100 Rye
Bekroond in 2016 als ‘Best Rye Whisky’. In 2022, 2023 en 2024 won deze whisky goud tijdens de World Whisky Awards.
Deze prijzen zorgen voor méér zichtbaarheid voor de Nederlandse whiskycategorie in het algemeen, maar ook dat er méér focus uitgaat naar Millstone in het bijzonder. De kwaliteit van Nederlandse whisky wordt internationaal steeds meer erkend en populairder; het is aan jou om dit (verder) te ontdekken!
Nederlandse whisky drinken
Over whisky lezen vind je als liefhebber vast leuk, maar whisky drinken is natuurlijk leuker! Goed om te weten is dat er geen speciale manier is om Nederlandse whisky, of whisky in het algemeen, te drinken. Je moet dit vooral zo doen zoals jij het wil: puur, met ijs of koelstenen, met water, in de mix of in een cocktail. Elke manier zorgt ervoor dat je de whisky op een andere wijze leert kennen.
Whisky puur drinken zorgt ervoor dat je ‘m exact zo kunt proeven als de maker ‘m voor ogen had, maar dit is geen vereiste. Het is ook goed mogelijk een whisky eerst puur te drinken en als dit niet helemaal jouw smaak is, dan te kijken wat de andere opties (druppel water, koelen of mixen) met de smaak doen. Een andere manier om hiernaar te kijken is de prijs: als je een wat duurdere whisky koopt kan het ‘zonde’ zijn om deze te mixen, maar uiteraard is dit helemaal aan jou om te bepalen.
Sinds 2016 ben ik werkzaam bij DrankDozijn als online marketeer. Dranken zijn mijn passie met whisky als absolute nummer één.
Ik voorzie je van informatie, nieuws en wetenswaardigheden via ons blog op gebied van al je favoriete dranken. Proost!