Ierse whiskey: een rijke historie, een zachte smaak

Ierse whiskey behoort behoort tot de top van de whiskeywereld en hier is heel veel over te delen. In dit artikel duiken we de diepte in!

Belangrijke punten samengevat

De oorsprong van Ierse whiskey

Ierse whiskey is één van de oudste gedistilleerde dranken ter wereld, met een geschiedenis die teruggaat tot de 12e eeuw. Een cruciale rol hierin is weggelegd voor Ierse monnikken die na reizen in het Midden-Oosten distillatiekennis hebben opgedaan en mee naar huis namen. Bij terugkomst in Ierland gebruikten ze deze techniekenom drank te maken van gefermenteerde granen. En zo werd de basis gelegd voor wat we nu kennen als Irish whiskey.

De oudste officiële licentie voor het distilleren van Irish whiskey werd in 1608 verleend aan Bushmills. Dit is een naam die tot op de dag van vandaag synoniem staat met kwaliteit en traditie op gebied van deze dranksoort. In de eeuwen die volgden groeide Ierland uit tot een belangrijke speler in de Europese whiskey-industrie.

Waar Schotland vandaag de dag bekend staat om zijn grote aantal distilleerderijen, was het Ierland dat ooit de grootste whiskey-exporteur ter wereld was. Het verlies van exportmarkten door oorlog, de Drooglegging in de VS en politieke onrust, brachten de industrie echter in verval. Dit leidde tot een sterke afname in het aantal distilleerderijen, maar sinds de jaren 80 is er sprake van een indrukwekkende wederopstanding, mede dankzij merken zoals Jameson, Teeling en nieuwe craft-distilleerderijen die in het gehele land opduiken.

Whiskey of whisky: hoe zit dat?

Het verschil tussen whiskey en whisky zit ‘m in één letter, maar dit kleine verschilt vertelt veel over de herkomst van de drank. In Ierland schrijft men het met een e: whiskey. Die spelling is overgenomen door de Verenigde Staten, waar veel Ierse immigranten zich in het verleden vestigden. In Schotland – en ook bijvoorbeeld in Canada en Japan – zie je de spelling whisky zonder de extra letter.

Deze spelling heeft dus weinig te maken met stijl of smaak, maar des te meer met traditie en afkomst. Benieuwd naar meer verschillen tussen landen onderling? Bekijk dan het artikel over verschillen tussen whiskylanden.

Heropleving van een verloren glorie

De Ierse whiskey-industrie kent een bewogen verleden. Ooit waren er meer dan 100 distilleerderijen actief op het eiland, maar in de 20e eeuw bleef slechts een handvol over. Gelukkig veranderde dit vanaf de jaren ’80. De groei van merken zoals Jameson, de internationale waardering voor Redbreast en de opkomst van onafhankelijke distilleerders zoals Teeling brachten nieuw leven in de sector.

Vandaag de dag is Ierse whiskey weer wereldwijd in trek. Of je nu houdt van zacht en fruitig, kruidig en vol, of juist rond en romig – de Ierse stijl weet te verleiden en te verrassen. Ook is er rokerige Ierse whiskey die je verder kunt ontdekken, waarbij Connemara de meest bekende soort is.

Hoe wordt Ierse whiskey gemaakt?

De productie van Ierse whiskey volgt een eeuwenoude traditie, maar onderscheidt zich op meerdere fronten van bijvoorbeeld Schotse whisky. De meeste Ierse whiskey wordt drie keer gedistilleerd (vs. twee keer in Schotland), wat leidt tot een zachter, lichter en toegankelijker karakter. Daarnaast gebruikt men vaak vaak ongeturfde gerst waarmee niet-rokerige whiskey wordt gemaakt. Desondanks zijn er uitzonderingen op de regel en zijn er ook whiskeymerken waar men wél rokerige whiskey maakt. Verder komt het productieproces overeen met de inhoud van ons artikel over hoe whisky gemaakt wordt. Lees dit verder als je hier meer over wil weten.

Een ander opvallend gegeven is dat sommige merken in Ierland Pot Still Whiskey maken, wat een stijl is die alleen in Ierland voorkomt. Hiervoor wordt zowel gemoute als ongemoute gerst gebruikt, wat voor een unieke whiskeysoort zorgt. Wil je deze stijl zelf verder ontdekken? Lees alles over Pot Still whiskey.

Productiekenmerken whiskey uit Ierland

Ierse whiskeysoorten

De whiskey-industrie van Ierland kent vier belangrijke soorten whiskey met een eigen stijl en eigen kenmerken.

• Single malt whiskey
  Single malt whiskey is de meest prestigieuze whiskey-soort waarvoor relatief gezien de strengste eisen gelden. Dit is whiskey die 100% van gemoute gerst, gist en water wordt gemaakt en in Ierland veelal drie keer wordt gedistilleerd, waarbij het verplicht is koperen pot still ketels te gebruiken. De minimale rijpingsduur is 3 jaar en moet plaatsvinden in eikenhouten vaten.
  • Bekend voorbeeld: Bushmills 10 years.
    

    ---

• Single pot still whiskey
  Single pot still whiskey kom je alleen tegen in Ierland en kenmerkend hiervoor is dat zowel gemoute als ongemoute gerst worden gebruikt, waarbij voor beide een minimum van 30% geldt. Dit mogen producenten aanvullen met maximaal 5% van andere graansoorten zoals mais of rogge. Verder moet de productie plaatsvinden via pot still ketels, net zoals bij single malts geldt. Vind je dit interessant? Lees alles over Pot Still whiskey.
  • Bekend voorbeeld: Redbreast 12 years.
    

    ---

• Grain whiskey
  Grain whiskey wordt via een kolomdistillatie gedistilleerd, wat de tegenhanger van pot still distillatie is. Grain whiskey is een onlosmakelijk onderdeel van blended whiskey, wat het grootste volume van de totale whiskey-industrie vertegenwoordigt. Grain whiskey is whiskey die op een andere manier dan single malt of pot still whiskey wordt gemaakt, doordat voor deze twee soorten vaste regels zijn op gebied van de graankeuze en distillatiewijze.
  • Bekend voorbeeld. Teeling Single Grain.
    

    ---

• Blended whiskey
  Blended whiskey vertegenwoordigt het grootste volume van alle whiskeycategorieën. Blended whiskey ontstaat door single malt en grain whiskey, afkomstig van minimaal twee verschillende distilleerderijen, met elkaar te combineren in één eindproduct.
  • Bekend voorbeeld: Jameson whiskey.
    

    ---

Ierse whiskeystijl 

Kenmerkend voor de whiskeystijl uit Ierland is dat deze door liefhebbers als toegankelijk en zacht wordt gezien. Bekende smaak- en geurinvloeden zijn tonen van fruit en kruiden, wat vaak gepaard gaat met een bepaalde romigheid. Of en in welke mate je dit tegenkomt in een Ierse whiskey hangt af van verschillende variabelen. Denk aan de productiewijze inclusief de manier van rijpen, maar ook zeker wat de huisstijl van een merk is.

• Wanneer producenten hun whiskey driemaal distilleren in plaats van tweemaal dan zorgt dit doorgaans voor zachtere smaken.
• Het rijpen in bourbonvaten zorgt vaak voor tonen van vanille, kruiden en fruit die je kunt terugvinden in de whiskey.
• Rijpt de whiskey juist in sherryvaten, dan zorgt dit vaak weer voor tonen van gedroogd fruit en zoetigheden.
  • Als een whiskey in een mix van vaten rijpt, bijvoorbeeld bourbon- én sherryvaten, dan heeft ook dit weer invloed op de uiteindelijke smaak.

Bekende Ierse whiskeymerken om te ontdekken

In ons Ierse whiskey-assortiment vind je heel veel merken en soorten terug. Van bekende namen tot namen van craft-distilleerderijen, en van single malt whiskey tot grain whiskey en meer. Hieronder vind je een overzicht van de meest populaire merken uit ons assortiment inclusief meer informatie die je helpt bij het maken van een keuze. Ook vind je onder de kolom ‘aanrader’ een specifieke whiskey terug die je gelijk kunt bekijken door op de link te klikken.

Aanbevolen Ierse whiskeys

Zo drink je Ierse whiskey

Voor whiskey uit alle landen, inclusief whiskey uit Ierland en diens Schotse tegenhanger, geldt dat er geen vaste regels zijn hoe je dit drinkt. Whiskey drinken draait vooral om jouw persoonlijke voorkeur en je moet dus vooral doen wat jij lekker vindt. Om je iets van inspiratie mee te geven kun je whiskey puur drinken, met een druppel water in het glas of bijvoorbeeld met een ijsklontje.

Ook kun je Ierse whiskey gebruiken om een Irish Coffee te maken. Uiteraard kun je ook mixdranken en cocktails maken waarbij je whiskey als ingrediënt gebruikt. De diverse manieren waarop je Ierse whiskey kunt drinken, draagt bij aan de populariteit van deze dranksoort.

Conclusie: waarom whiskey uit Ierland een plek in de whiskeykast verdient

Ierse whiskey is een opzichzelfstaande whiskeysoort die écht uit de schaduw van whiskey uit Schotland is gestapt. Wanneer je voor dit whiskeyland kiest, dompel je jezelf onder in unieke tradities, stijlen en smaken waarin fruit- en kruideninvloeden veelal centraal staat. Je hebt de keuze om verschillende whiskeysoorten te ontdekken, inclusief de authentiek Ierse stijl in de vorm van Pot still whiskey, maar uiteraard is er veel meer te ontdekken. De zachte smaken en subtiele complexiteit zorgen ervoor dat Ierse whiskey veel te bieden heeft aan zowel beginnende als meer ervaren whiskeydrinkers. Ontdek het zelf!

Danny van DrankDozijn

Sinds 2016 ben ik werkzaam bij DrankDozijn als online marketeer. Dranken zijn mijn passie met whisky als absolute nummer één.

Ik voorzie je van informatie, nieuws en wetenswaardigheden via ons blog op gebied van al je favoriete dranken. Proost!