Wat in een goed vat zit… verzuurt niet.
Voor de productie van Single Malt whisky mogen slechts drie ingrediënten worden gebruikt; water, gerst en gist, that’s it. Maar veruit het belangrijkste ingrediënt is hout, eiken om precies te zijn. Eikenhout heeft alles wat een goed vat nodig heeft; het is sterk, hard, het is te buigen en bovendien ademt het hout zuurstof. Dit beïnvloed op een positieve manier de smaak van de whisky.
Na het distilleren is de jonge drank nog erg scherp van smaak, volledig kleurloos en vrijwel ondrinkbaar. Daarom wordt de whisky in de eiken vaten gepompt, waarna de lagering begint. De drank komt tot rust en verjaart langzaam in de eiken vaten. De kleur, geur en smaak wordt beïnvloed door de omgeving en door het hout.
Hierbij worden voornamelijk de Amerikaanse witte eik (Quercus alba), maar soms ook de duurdere Europese Eik (Quercus robur), gebruik.
Eikenhout zit vol natuurlijke oliën met vanilline, een stof met een naar vanille ruikende geur. De drank trekt deze oliën tijdens het rijpingsproces uit het vat en onder andere hierdoor ontstaat de complexe smaak van de whisky.
Bij het rijpen worden verschillende formaten vaten gebruikt, maar kleinere vaten hebben een grotere invloed op de spirits dan grotere vaten, omdat de drank meer in contact komt met het hout van het vat en hiermee de aanwezige oliën. In een kleiner vat is er dus méér interactie tussen de drank en het vat.
De formaten welke worden gebruikt varieren van 700 liter (noemt men de Gorda) tot een Quarter Cask van 80 liter. Een Quarter Cask is globaal een kwart van een ASB, American Standard Barrel. Vanwege het intense contact van whisky en hout krijgt de whisky sneller zijn krachtige smaak. Een bekende expressie vanuit een vat als deze is de Laphroaig Quarter Cask.
Zoete sherry vaten populairst.
Veel distilleerderijen maken graag gebruik van oude Spaanse sherryvaten. De 500 liter grote ‘butts’ die gebruikt zijn voor de rijping van sherry laten een kenmerkende zoete toon achter in whisky, waarbij de Glenfarclas reeks wellicht het bekendste voorbeeld is. De whisky’s van Glenfarclas worden voor 100% gerijpt op voormalige sherryvaten, hetgeen je in de smaak direct terugvindt.
Alternatieve vaten voor rijping zijn wijn-, port-, rum- en zelfs cognacvaten. Allemaal krijgen deze vaten in Scotland een tweede leven. Elk soort vat geeft zijn eigen karakter over aan de whisky.
Probeer eens:
- Balvenie, gefinisht op rumvaten.
- Laphroaig, gefinisht op portvaten.
- Glendronach, gefinisht op sherryvaten.
- Glenfiddich, gefinisht op rode wijnvaten.
Sinds 2016 ben ik werkzaam bij DrankDozijn als online marketeer. Dranken zijn mijn passie met whisky als absolute nummer één.
Ik voorzie je van informatie, nieuws en wetenswaardigheden via ons blog op gebied van al je favoriete dranken. Proost!